سبدگردانی اختصاصی
تحلیلگر سبد |
آرزو صادقی کارشناس ارشد |
مدیر سبد |
علی قهرمانی کارشناس ارشد مدیریت مالی |
در اجرای بند (۲) ماده (۷) قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب آذر ماه ۱۳۸۴، به منظور مدیریت حرفه ای وجوه سرمایه گذاران در بازار سرمایه، نهاد مالی جدیدی به نام سبدگردان به عنوان نهاد واسطهای معرفی شد. طبق بند ۴ مادۀ ۱ دستورالعمل تأسیس و فعالیت سبدگردان، سبدگردانی عبارت از تصمیم به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار بهنام سرمایهگذار معین توسط سبدگردان در قالب قراردادی مشخص و بهمنظور کسب انتفاع برای سرمایهگذار است و منظور از سبد اختصاصی، مجموع داراییهای موضوع سبدگردانی (اعم از وجه نقد، اوراق بهادار و مطالبات) است که به مشتری معینی تعلق دارد. سبدگردان نیز مانند هر شخص حقوقی فعال در فضای کسب و کار کشور الزام به رعایت قوانین و مقررات مختلفی دارد، اما به جهت اینکه سرآمد یک نهاد مالی محسوب می شود و تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت مینماید، مهمترین قوانین و مقررات ناظر بر آن مربوط به بازار سرمایه می باشد، قانون بازار اوراق بهادار، قانون توسعه ابزار ها و نهادهای مالی جدید و دستورالعمل تاسیس و فعالیت شرکتهای سبدگردان منابعی هستند که چهارچوب اصلی فعالیت شرکت سبدگردان را مشخص نموده اند.
قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران
قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید به منظور تسهیل اجرای سیاست های کلی اصل 44 قانون اساسی
دستورالعمل تاسیس و فعالیت سبدگردان
به منظور دستیابی به اهداف تعیین شده که عبارتست از: کسب بالاترین بازدهی ممکن برای سبدهای اختصاصی، رویه های اجرایی معرفی و انجام معامله برای هر سبد، به طور مشخص تعیین شده و در نمایه زیر نمایش داده میشود.
- واریز مبلغ سرمایهگذاری و امضا قرارداد
- مصاحبه حضوری تکمیل فرم اطلاعات مشتریان و پرسشنامه
- انجام مذاکرات و ارائه اطلاعات و شرایط
- مراجعه مشتری به شرکت سبد گردان
- بررسی و تحلیل شرایط مشتری و طبقه بندی مشتری از لحاظ ریسک قابل تحمل
- ارسال مدرک مشتری به همراه نامه درخواست ایجاد کد سبدگردان به امین
- تایید امین و ارسال نامه امضا شده توسط امین به شرکت فناوری اطلاعات بورس
- تکمیل فرایند معرفی و ایجاد سبد اختصاصی مشتری
- شروع فرآیند معاملات
- واریز وجه به حساب کارگزاری
نظر به دارا بودن مجوز سبدگردانی از سازمان بورس و اوراق بهادار، نیکی گستر خدمات مدیریت دارایی ها، شامل مدیریت صندوق های سرمایه گذاری دارای مجوز از سازمان و سبدگردانی اختصاصی اوراق بهادار را به سرمایه گذاران ارائه می دهد. با توجه به ریسک و بازده متقاوت سرمایه گذاران در بازار سرمایه، این شرکت علاوه بر اظهار نظر مشاوره ای، وظیفه مدیریت وجوه اشخاص را بر عهده می گیرد.
حدود مسئولیت ها، اختیارات و نیز شرایط فعالیت سبدگردانی نیکی گستر، بر مبنای دستورالعمل تأسیس و فعالیت سبدگردان، مصوب سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و این شرکت بنای خود را بر رعایت جامع و کامل دستورالعمل مذکور قرار داده است.
کارمزدهای سبدگردانی در چارچوب مقررات سازمان بورس و اوراق بهادار و براساس قراردادهای توافقی بین سبدگردان و مشتری مشخص می شود.
پس از بررسی خصوصیات اختصاصی هر مشتری، در صورت صرفه و صلاح وی و مطابق با اهداف، اصول و محدودیت های مربوط به هر مشتری، اوراق بهادار زیر در سبدهای اختصاصی تحت مدیریت قرار خواهد گرفت:
• اوراق بهادار قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران
• اوراق بهادار قابل معامله در فرابورس ایران
• واحدهای سرمایهگذاری انواع صندوقهای سرمایهگذاری دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار
• قراردادهای آتی قابل معامله در بورس اوراق بهادار تهران
• اوراق مشارکت، اوراق صكوك، اوراق بهادار رهني و ساير اوراق بهادار دارای مجوز انتشار از بانک مرکزي جمهوري اسلامي ايران يا سازمان بورس و اوراق بهادار
• گواهيهاي سپرده منتشره توسط بانکها يا مؤسسات مالي و اعتباري داراي مجوز از بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران
• انواع حسابهای سپرده سرمایهگذاری در بانکهای ایرانی
نیکی گستر در سمت سبدگردانی از تخصص و تجربه تحلیلگران خود به صورت تکنیکال و بنیادین استفاده می کند و با توجه به پرسشنامه تحلیل ریسک هر سرمایه گذار، اوراق بهادار مناسبی برای هر یک پیشنهاد می کند.
با توجه به نقش مهم اطلاعات در بازار سرمایه، سبدگردان از منابع مختلفی اطلاعات خود را کسب نموده و پس از بررسی، مبنای کار خود قرار میدهد. مهمترین این منابع عبارتند از:
سایت سازمان بورس؛ مرجع قوانین، مقررات، آیین نامه ها و دستورالعملهای بازار سرمایه، www.seo.ir ؛
شبکه کدال؛ سایت مرجع انتشار گزارشات مالی شرکت های حاضر در بازار سرمایه، www.codal.ir ؛
سایت بورس اوراق بهادار؛ مرجع آمار معاملات سهام و آتی های مبتنی بر سهام، www.irbourse.ir ؛
سایت بورس کالای ایران؛ مرجع آمار معاملات کالاها و آتی های مبتنی بر کالا،www.ime.co.ir ؛
سایت فرابورس ایران؛ مرجع آمار معاملات سهام در بازار فرابورس،www.irfarabourse.ir ؛
پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه ایران؛www.sena.ir ؛
سایت شرکت های پذیرفته شده در بورس ؛
سایتهای بورسهای جهان، اطلاع رسانی قیمت محصولات فلزی، پتروشیمی و …. و بازارها و صنایع مختلف ؛
سایت های معتبر اطلاع رسانی در مورد بازارهای بین المللی از جمله www.bloomberg.com ؛
سایت بانک مرکزی، مرکز آمار ایران و گمرک جهت بررسی آمارها و سیاست های پولی و تجاری کشور ؛
ممكن است به دليل ارائه خدمات مختلف، بين منافع سبدگردان يا اشخاص وابسته و كاركنان وي با مشتريان تضاد منافع به وجود آيد. در این رابطه توجه به مواد 14 و 27 “دستورالعمل تأسيس و فعاليت سبدگردان” به شرح زیر ضروری است:
ماده چهارده:
در شرايط وجود تضاد منافع بين سبدگردان و مشتري وي، اولويت با منافع مشتري خواهد بود.
ماده بيست و هفت:
درصورتيكه سبدگردان، ورقه بهاداري خاص را بهنام مشتري خود خريد، فروش يا نگهداري ميكند در حالي كه؛ (الف) شركت سبدگردان يا اشخاص وابسته به آن يا (ب) كاركنان سبدگردان يا اشخاص وابسته به آنها، در آن ورقه بهادار مطابق تبصره یک اين ماده ذينفع محسوب ميشوند، و سبدگردان از اين موضوع مطلع بوده يا از طريق دريافت گزارشهاي موضوع تبصرهي 2 اين ماده از اين موضوع مطلع شده باشد، آنگاه سبدگردان موظف است بلافاصله كاركناني كه وظيفه سبدگرداني براي مشتريان را به عهده دارند، از اين امر مطلع نموده، طي گزارشهايي كه حداقل هرماه تهيه ميشود حسابرس و امين خود را، از اين موضوع مطلع كند و در گزارشهاي دورهاي كه به مشتري ميدهد، اين موضوع را افشا نمايد.
تبصره یک:
درصورتيكه يك شخص از تغيير قيمت يك ورقهي بهادار، به طور مستقيم يا غيرمستقيم سود يا زيان نمايد يا آن ورقه بهادار براي وي حقوق يا منافعي ايجاد كند يا از معاملات آن ورقه بهادار منتفع شود يا خود ناشر ورقه بهادار محسوب شود، آنگاه شخص يادشده، نسبت به آن ورقه بهادار، ذينفع محسوب ميشود. بنابراين شخص از جمله در شرايط زير، ذينفع ورقه بهادار محسوب ميگردد:
- درصورتيكه مالك ورقه بهادار باشد؛
- درصورتيكه اختيار خريد يا فروش ورقه بهادار را به ديگري اعطاء يا از ديگري دريافت نموده باشد؛
- درصورتيكه ورقه بهادار را قرض گرفته يا قرض داده باشد؛
- درصورتيكه پذيرهنويسي يا فروش ورقه بهادار را تعهد كرده باشد يا بازاريابي براي پذيرهنويسي يا فروش ورقه بهادار را پذيرفته باشد يا مشاور ناشر در زمينه عرضه ورقه بهادار باشد يا در اين موارد با ديگران مشاركت داشته باشد؛
- درصورتيكه ناشر ورقه بهادار باشد.
تبصره دو:
كاركنان سبدگردان موظفاند بلافاصله پس از ذينفع شدن خود يا اطلاع از ذينفع شدن هريك از اشخاص وابسته خود نسبت به هر ورقه بهادار، موضوع را با جزئيات كامل به سبدگردان گزارش كنند. در صورت درخواست اشخاص موضوع بندهاي 2 الي 7 مادۀ 26، سبدگردان موظف به ارائه جزييات اين اطلاعات به اشخاص ياد شده خواهد بود. اين اطلاعات در حدود قيد شده در اين ماده، در اختيار مشتريان قرار ميگيرد و جزييات اطلاعات به صورت محرمانه نزد سبدگردان نگهداري شده و در اختيار مشتريان يا ساير كاركنان (به استثناي كاركناني كه وظيفه تهيهي گزارش موضوع اين ماده را براي حسابرس، امين و مشتري به عهده دارند) قرار نميگيرد.
هیئت مدیره و تیم سبد گردانی و اعضای برون سازمانی هیچگونه مسئولیتی در سایر اشخاص حقوقی ندارند.
درآمدها و منافع سبدگردان(به غیر از کارمزد دریافتی از مشتری )
درآمدها و منافع سبدگردان (به غیر از کارمزد دریافتی از مشتری). هیچگونه منافعی به استثناء کارمزد دریافتی از مشتری در نتیجهی سبدگردانی، نصیب شرکت سبدگردان نمیشود. (نظیر دریافت بخشی از کارمزد کارگزاری از شرکت کارگزاری که واسطهی معاملات مشتریان سبدگردان میشود).
منافع حاصل از ارائه خدمات سبدگردان برای اشخاص ثالث
هیچگونه رابطهی تجاری اساسی شرکت سبدگردان با دیگران ندارد.(نظیر توافق با یک یا چند کارگزار برای انجام معاملات اوراق بهادار بهنام مشتریان از طریق آنها)