معرفی سبد گردانی
سبدگردانی، مناسب کسانی است که تخصص زمان کافی جهت مدیریت پرتفوی را ندارند.
ویژگی ها
در سامانه سبدگردانی کلیه گزارشهای سرمایهگذاری یکجا و بهروز قابل مشاهده است.
تمام اطلاعات مربوط به پرتفوی مشتری، بهای تمامشده، ارزش روز، مبلغ سود و درصد بازده کسبشده توسط وی بهتفکیک هر کلاس دارایی (Asset Class) در سامانه سبدگردانی قابل مشاهده است.

تعریف
سبدگردانی
Management
سبدگردانی بهمعنای «تصمیم به خرید، فروش یا نگهداری اوراق بهادار توسط مدیر سبد بهنام سرمایهگذار معین بهمنظور کسب انتفاع برای وی در قالب قراردادی مشخص (تیپ سازمان بورس)» است. این کار در دنیای امروز در قالب حسابهای مدیریتشده جدا موسوم به SMA (مخفف Separately Managed Account) و در ایران، توسط شرکتهای سبدگردان دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار صورت میپذیرد. علاوه بر این، شرکتهای سبدگردان در ایران، امکان مدیریت صندوقهای سرمایهگذاری مشترک (Mutual Funds) را نیز دارا میباشند

اوراق بهادار قابل سرمایهگذاری توسط سبدگردان

- اوراق بهادار قابل معامله در کلیه بازارهای شرکت بورس اوراق بهادار تهران، شرکت فرابورس ایران از جمله بازار پایه فرابورس و شرکت بورس کالای ایران (شامل اوراق سهام، حق تقدم خرید سهام، اوراق مشتقه همچون قراردادهای آتی و اختیار معاملات، اوراق صکوک دولتی و شرکتی)
- واحدهای سرمایهگذاری (Unit) انواع صندوقهای سرمایهگذاری در هر دو حالت «صدور و ابطالی» و «قابل معامله در بورس (ETF)» اعم از سهام، با درآمد ثابت، مختلط، شاخصی، کالایی، ارزی، خصوصی، جسورانه، زمین و ساختمان یا املاک و مستغلات دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار
- انواع حسابهای سپرده سرمایهگذاری اعم از ارزی یا ریالی یا حسابهای سپرده سرمایهگذاری مبتنی بر قیمت کالا (مثل طلا) یا شاخص و همچنین گواهی سپرده صادره توسط بانکهای ایرانی
مراحل تشکیل سبد اختصاصی در سبدگردان
Risk Measurement
تنظیم جلسه، مشاوره، سنجش ریسک مشتری و انعقاد قرارداد سبدگردانی
Portfolio Management
اخذ کد سبدگردانی، تخصیص اوراق بهادار و مدیریت سبد مشتری
Performance Report
ارائه گزارشهای عملکرد بهروز در پرتال اختصاصی سبدگردانی مشتری
سوالات متداول
سبدگردانی
مطابق دستورالمل تأسیس و فعالیت سبدگردان مصوب سازمان بورس و اوراق بهادار (در ابتدای دهه ۹۰ شمسی)، حداقل سرمایه لازم جهت تشکیل سبد ۱۰ میلیون تومان است. اما تشکیل سبد با این مبلغ در حال حاضر نه به نفع مشتری و نه به نفع سبدگردان است، چرا که با فرض کسب بازده فوقالعاده بالا نیز، تکافوی جبران حتی بخشی از هزینههای سبدگردان را نیز نمیدهد و لذا به احتمال بسیار زیاد، سبد مشتری کلاً به امان خدا رها خواهد شد. در حال حاضر حداقل سرمایه لازم جهت تشکیل سبد نزد مشاور سرمایه گذاری نیکی ۱ میلیارد تومان است.
هم بعله و هم خیر! بعله از آن جهت که این امکان وجود دارد که سبدگردان کل پرتفوی مشتری را به اوراق با درآمد ثابت تخصیص دهد و لذا بازده از قبل مشخصی را برای وی به ارمغان آورد و هرگز از آن بازده نیز بالاتر نرود. خیر از آن جهت که «ریسک» و «بازده» دو روی یک سکه هستند و هر چه توانایی پذیرش ریسک توسط مشتری بیشتر باشد، در بلندمدت بازده انتظاری وی نیز بیشتر است.
خیر، سبدگردان در زیان شریک نیست. اما هیچ دلیلی وجود ندارد که برای مشتری زیان بسازد، چرا که اساساً کارمزد خود وی نیز وابسته به کسب بازده مازاد برای مشتری است. مگر اینکه از ابتدا سبدگردان قصد دیگری (همچون پروژه کردن سهمها) از مدیریت پرتفوی داشته باشد یا پای روابط دیگری (همچون اخذ کارمزد از معاملات مکرر نزد کارگزاریها) در میان باشد که چنین روابطی دور از شأن و بر خلاف اصول اخلاقی مشاور سرمایه گذاری نیکی است.
خیر. بعد از انعقاد قرارداد با شرکت سبدگردان مجاز (تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار)، یک کد سبد (که با PRX شروع میشد) از جانب شرکت سپردهگذاری مرکزی به نام خود شخص تخصیص داده میشود، با این تفاوت که اینبار مدیریت آن کد (ارائه دستورهای خرید و فروش با آن کد) در اختیار شرکت سبدگردان است. لذا مدیریت کد بورسی شخصی همچنان در اختیار خود شخص قرار دارد و به سبدگردان ارتباطی ندارد. هر شخص (حقیقی یا حقوقی) میتواند تا ۳ کد سبد در هر شرکت سبدگردان اخذ نماید.
بعله، مشتری در هر زمان که اراده کند میتواند با اطلاع دادن به سبدگردان، هم به مبلغ آورده خود نزد وی بیافزاید و هم میتواند از مبلغ آورده خود (و سود کسبشده از آن طی این مدت) مقداری برداشت کند. چون آورده مشتری طی مدت قرارداد نزد سبدگردان از ابتدا تا انتهای قرارداد ثابت نیست، لذا فرمولهای محاسباتی بازده پول-وزنی (MWRR) و زمان-وزنی (TWRR) جهت محاسبه بازده سبد تعریف شدهاند که هر یک بهنحوی سعی دارند اثر ورود و خروج پول را حذف کنند.
بعله، مشتری میتواند در هنگام انعقاد قرارداد با سبدگردان، تمام یا بخشی از مبلغ سبد را بهصورت غیرنقد، مثلاً از طریق انتقال تمام یا بخشی از داراییهای خود در کد شخصی به کد سبد انتقال دهد (در هنگام فسخ یا پایان قرارداد نیز امکان عکس آن وجود دارد).
تفاوت سبدگردان با شرکتهای کارگزاری در این است که سبدگردان اساساً از خرید و فروش مکرر (overtrading) داراییها هیچ سودی نمیبرد و کارمزد سبدگردان وابسته به عملکرد آن در سودسازی برای مشتری است. از طرفی شرکتهای تأمین سرمایه نیز اگر چه قانوناً مجاز به سبدگردانی اوراق بهادار هستند، اما درآمد اصلی آنها عمدتاً از محل تعهد پذیرهنویسی (underwriting) است و درآمد سبدگردانی برای آنها مبلغ قابلاعتنایی بهحساب نمیآید که به آن وابسته باشند. این شرکتها مدیریت صندوقها را نیز که بر عهده دارند، عمدتاً از این جهت است که با منابع آنها اوراق بهادار تعهدپذیرهنویسیشده را خریداری کنند.
خیر. نرخ کارمزد برای سبدگردان یک حد بهینهای دارد و نه باید خیلی پایین و نه خیلی بالا باشد. بعضاً ممکن است کارگزاریها برای مشتریان حتی به رایگان نیز سبدگردانی کنند، چرا که کارمزد آنها وابسته به خرید و فروش سهمها (و نه لزوماً سود مشتری) است و از این منظر یک تضاد منافع بین آنها و مشتریان وجود دارد. از طرف دیگر چنانچه نرخ کارمزد خیلی بالا باشد (بهنحوی که کسب کارمزد برای سبدگردان بعید بهنظر برسد) ممکن است بعضی سبدگردانها را به پذیرش ریسکهای فوقالعاده زیاد و غیرعاقلانه برای مشتریان (جهت کسب بازده فوقالعاده بالا) ترغیب کند که در نهایت بهضرر خود مشتری تمام شود.
مشاوره گستر نیکی اساساً خرید و فروش داراییها را بر مبنای تحلیل بنیادی (Fundamental) انجام میدهد و در این راستا از هر دو متد تحلیل بالا به پایین (Top-Down Analysis) و پایین به بالا (Bottom-Up) بهره میگیرد. بر این مبنا، استراتژی اصلی مشاوره گستر نیکی، خرید و نگهداری (Buy & Hold) داراییهاست.
تفاوت سبد و صندوق
صندوق سرمایه گذاری
ویژگی ها
-
مناسب برای سرمایهگذاران با مبالغ نسبتاً پایین
-
فاقد حداقل مشخص مبلغ سرمایهگذاری
-
مالکیت مشاع داراییها بین سرمایهگذاران
-
الگوی سرمایهگذاری متناسب با محدودیتهای امیدنامه
-
مناسب برای افراد با درجه ریسکپذیری متوسط
-
ثابت بودن استراتژی سرمایهگذاری طی دوره
-
وجود محدودیتهای سرمایهگذاری در صنایع و سهمها طبق امیدنامه
-
عدم امکان استفاده از اعتبار و اهرم مالی
-
درجه نقدشوندگی بیشتر (توسط مدیر صندوق یا بازارگردان)
-
صدور و ابطال یونیتهای صندوق صرفاً با وجه نقد
-
امکان مشاهده داراییها در گزارشهای مالی ماهانه
-
دارای یک کمیته سرمایهگذاری سهنفره برای تمام سرمایهگذاران
-
محاسبه بازده با استفاده از رابطه TWRR
سبد اختصاصی
ويژگی ها
-
مناسب برای سرمایهگذاران با مبالغ نسبتاً بالا
-
دارای حداقل مشخص مبلغ سرمایهگذاری
-
مالکیت اختصاصی داراییها برای سرمایهگذار
-
الگوی سرمایهگذاری متناسب با علایق و محدودیتهای سرمایه گذار
-
مناسب برای افراد با درجات مختلف ریسکپذیری
-
امکان تغییر استراتژی سرمایهگذاری طی دوره
-
عدم وجود محدودیتهای سرمایهگذاری در صنایع و سهمها
-
امکان استفاده از اعتبار و اهرم مالی
-
درجه نقدشوندگی کمتر
-
امکان انتقال اوراق بهادار از کد شخصی به کد سبد و برعکس
-
امکان مشاهده داراییها بهصورت لحظهای
-
دارای مدیر سبد اختصاصی برای هر سرمایهگذار
-
محاسبه بازده با استفاده از رابطه MWRR
سایر اطلاعات و مستندات سبدگردانی
- رویه کنترل تضاد منافع در شرکت مشاوره سرمایه گذاری نیکی = Conflict_of_Interest.pdf
- رویهٔ حفاظت، نگهداری و نحوهٔ دسترسی به اطلاعات و مدارک مشتریان در شرکت مشاوره سرمایه گذاری نیکی = Documents_Security.pdf
- رویه و تعهدنامه عدم انتقال و افشای اطلاعات در شرکت مشاوره سرمایه گذاری نیکی = Information_Concealment.pdf
- دستورالعمل تأسیس و فعالیت شرکت سبدگردان (مصوب هیئتمدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، ۱۳۸۹) = پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران
- قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید بهمنظور تسهیل اجرای سیاستهای کلی اصل چهل و چهارم قانون اساسی (مصوب مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۸) = پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران
- قانون بازار اوراق بهادار (مصوب مجلس شورای اسلامی، ۱۳۸۴) = پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران
- سامانه جامع اطلاعرسانی ناشران (CODAL)
- سامانه تحلیل دادههای ناشران (تدان)
- تابلوی معاملات بورس و فرابورس (TSETMC)
- آمار معاملات فیزیکی بورس کالای ایران (IME)
- سامانه مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران (FIPIran)
- پایگاه قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران (CMR)
- سایت اینترنتی اخبار مالی Investing
- سایت اینترنتی اخبار مالی Bloomberg